Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το 2015 την έκθεση προόδου σχετικά με το πενταετές πρόγραμμα δράσης κατά της μικροβιακής αντοχής (AMR).
Το AMR είναι εξαιρετικά ανησυχητικό γεγονός για την υγεία του ανθρώπου .
Οι αντιμικροβιακές ουσίες χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αντιβιοτικών .Χρησιμοποιούνται επίσης ως απολυμαντικά, αντισηπτικά και άλλα προϊόντα υγιεινής καθώς ς και για την παραγωγή μιας σειράς καταναλωτικών προϊόντων συμπεριλαμβανομένων και των καλλυντικών.
Χάρη στη χρήση τους, έχει περιοριστεί αισθητά η απειλή λοιμωδών νοσημάτων.
Ωστόσο, με την πάροδο των χρόνων, τα βακτήρια απέκτησαν αντοχή στα αντιβιοτικά.
Η αντοχή αυτή εκδηλώθηκε με νοσοκομειακές λοιμώξεις, λοιμώξεις του ουροποιητικού, μηνιγγίτιδες, διαρροϊκά νοσήματα και σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις.
Τα ανθεκτικά βακτήρια μπορούν να μεταδοθούν από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας ή με άμεση επαφή.
Τα πανευρωπαϊκά στοιχεία που δημοσίευσε το 2011 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων(ECDC) , καταδεικνύουν ότι η αντοχή στα αντιβιοτικά τελευταίας γενιάς αυξάνεται διαρκώς στην Ευρώπη.
– 25 000 ασθενείς πεθαίνουν κάθε χρόνο στην ΕΕ από λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια, γεγονός που συνεπάγεται κόστος άνω του 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ σε δαπάνες περίθαλψης υγείας και σε απώλειες παραγωγικότητας .
Συνεπώς, η μικροβιακή αντοχή αποτελεί πρόβλημα που διογκώνεται συνεχώς στην ΕΕ .
Το Σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής
Από τη δεκαετία του 1990, όταν η μικροβιακή αντοχή αναγνωρίστηκε ως σοβαρή απειλή κατά της δημόσιας υγείας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε διάφορες πρωτοβουλίες και δράσεις διατομεακά, δηλ. στους τομείς της ιατρικής και της κτηνιατρικής, των τροφίμων και των ζωοτροφών και της επιστημονικής έρευνας.
Το 2011 , κατέθεσε ένα συνολικό σχέδιο δράσης με 12 συγκεκριμένες ενέργειες που θα εφαρμοστούν σε διάστημα πέντε ετών σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη.
Σύμφωνα με την Επιτροπή ,οι δώδεκα αυτές ενέργειες, θα μπορούσαν να συμβάλουν στον περιορισμό της εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής και στην ανάπτυξη νέων αντιμικροβιακών θεραπειών.
Το σχέδιο δράσης καλύπτει επτά τομείς, στους οποίους η λήψη μέτρων είναι πιο απαραίτητη:
• Εξασφάλιση της ορθής χρήσης των αντιμικροβιακών ουσιών τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα
• Πρόληψη των μικροβιακών λοιμώξεων και της εξάπλωσής τους
• Ανάπτυξη νέων αποτελεσματικών αντιμικροβιακών ουσιών ή εναλλακτικών μέσων θεραπείας
• Συνεργασία με διεθνείς εταίρους για την περιστολή των κινδύνων της μικροβιακής αντοχής
• Βελτίωση της παρακολούθησης και της επιτήρησης των φαρμάκων για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση
• Έρευνα και καινοτομία
• Επικοινωνία, εκπαίδευση και κατάρτιση
Η πρόταση παρουσιάζει επίσης 12 συγκεκριμένες ενέργειες με σκοπό:
• Την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την ορθή χρήση των αντιμικροβιακών ουσιών
• Την ενίσχυση της νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά τα κτηνιατρικά φάρμακα και τις φαρμακούχες ζωοτροφές
• Τη θέσπιση συστάσεων για τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών ουσιών στην κτηνιατρική, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων παρακολούθησης
• Την ενίσχυση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων σε νοσοκομεία, κλινικές κ.λπ.
• Τη θέσπιση νομικών εργαλείων, στη νέα νομοθεσία της ΕΕ για την υγεία των ζώων, με σκοπό την ενίσχυση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων στα ζώα
• Την προώθηση πρωτοφανούς συνεργασίας για την προσφορά νέων αντιμικροβιακών ουσιών σε ασθενείς
• Την προώθηση προσπαθειών για την ανάλυση της ανάγκης για νέα αντιβιοτικά στην κτηνιατρική
• Την ανάπτυξη και/ ή ενίσχυση πολυμερών και διμερών δεσμεύσεων για την πρόληψη και τον έλεγχο της μικροβιακής αντοχής
• Την ενίσχυση των συστημάτων επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής και κατανάλωσης αντιμικροβιακών ουσιών στα φάρμακα για ανθρώπινη χρήση
• Την ενίσχυση των συστημάτων επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής και της κατανάλωσης αντιμικροβιακών ουσιών στα φάρμακα για κτηνιατρική χρήση
• Την ενίσχυση και τον συντονισμό της έρευνας
• Τη βελτίωση του επικοινωνιακού μέρους και της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή.