Ανασκόπηση μελετών*
Ο ψευδάργυρος, τόσο σε στοιχειακές όσο και σε αλατώδεις μορφές, έχει χρησιμοποιηθεί ως θεραπευτική μέθοδος εδώ και αιώνες. Τοπικά σκευάσματα όπως οξείδιο ψευδαργύρου (zinc oxide) , καλαμίνη (calamine) ή πυριθειόνη του ψευδαργύρου (zinc pyrithione) , έχουν χρησιμοποιηθεί ως φωτοπροστατευτικά, καταπραϋντικά ή ως δραστικό συστατικό σαμπουάν κατά της πιτυρίδας. Η χρήση του έχει επεκταθεί πολλαπλά με την πάροδο των ετών για μια σειρά δερματολογικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων λοιμώξεων (λεϊσμανίαση, κονδυλώματα), φλεγμονώδεις δερματοπάθειες (ακμή vulgaris, ροδόχρου ακμή), χρωστικές διαταραχές (μέλασμα) και νεοπλασίες (βασικοκυτταρικό καρκίνωμα). Αν και ο ρόλος του ψευδάργυρου από το στόμα είναι καλά εδραιωμένος, μόνο τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωριστεί η σημασία του ψευδαργύρου ως μικροθρεπτικού συστατικού απαραίτητου για την ανάπτυξη και την ανάπτυξη των βρεφών.
Θεραπευτικές χρήσεις συστηματικού και τοπικού ψευδαργύρου.
Κονδυλώματα μ Έρπης των γεννητικών οργάνων, Ακμή vulgaris, Rosacea
Ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα έκζέματα
Ακμή Vulgaris
Ο ψευδάργυρος έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς τόσο τοπικά όσο και συστηματικά για τη διαχείριση της κοινής ακμής.
Αν και ο τοπικός θειικός ψευδάργυρος δεν ήταν αποτελεσματικός και προκάλεσε σημαντικό τοπικό ερεθισμό, η αποτελεσματικότητα των τοπικών αντιακνεϊκών φαρμάκων που περιέχουν οξικό ψευδάργυρο ή οκτοϊκό με ή χωρίς ερυθρομυκίνη είναι είτε ίση είτε ανώτερη από την ερυθρομυκίνη, την τετρακυκλίνη ή την κλινδαμυκίνη που χρησιμοποιούνται μόνα τους στη μείωση της σοβαρότητας της ακμής και της αριθμός βλαβών
Αν και ο ψευδάργυρος φαίνεται να ενισχύει την τοπική απορρόφηση της ερυθρομυκίνης σε μια μελέτη, η έναρξη της δράσης της ερυθρομυκίνης με οξικό ψευδάργυρο που εφαρμόζεται δύο φορές την ημέρα ήταν πιο αργή από το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου με φωσφορική κλινδαμυκίνη που χρησιμοποιήθηκε μία φορά την ημέρα, ενώ η συνολική αποτελεσματικότητα και οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν παρόμοιες σε άλλη μελέτη .
Ο θειικός ψευδάργυρος από το στόμα είναι πιο αποτελεσματικός στη θεραπεία της σοβαρής ακμής από ό,τι για τη θεραπεία της ήπιας έως μέτριας ακμής, αλλά η ναυτία, ο έμετος και η διάρροια εμφανίζονται συχνά.
Ομοίως, ο γλυκονικός ψευδάργυρος από το στόμα έχει βρεθεί χρήσιμος στη διαχείριση της φλεγμονώδους ακμής.
Πρόσφατα, ένα σύμπλεγμα ψευδαργύρου συνδεδεμένο με μεθειονίνη με αντιοξειδωτικά έχει δοκιμαστεί και βρέθηκε χρήσιμο στη διαχείριση της ήπιας έως μέτριας ακμής κοινής ακμής .
Ο ψευδάργυρος, με ή χωρίς νικοτιναμίδιο, είναι επίσης μια άλλη αναδυόμενη εναλλακτική θεραπεία ακμής για τη μείωση των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων των αντιβιοτικών και εν όψει των στελεχών Propionibacterium acnes που αναπτύσσουν αντοχή στα συμβατικά αντιβιοτικά .
Ο ακριβής μηχανισμός του ψευδαργύρου στη θεραπεία της ακμής παραμένει ελάχιστα διευκρινισμένος και θεωρείται ότι δρα άμεσα στη μικροβιακή φλεγμονώδη ισορροπία και διευκολύνει την απορρόφηση των αντιβιοτικών όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό. Ο τοπικός ψευδάργυρος μόνος του καθώς και σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες είναι αποτελεσματικός ίσως λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης του και της ικανότητάς του να μειώνει τον αριθμό του P. acnes.
Ένας άλλος προτεινόμενος μηχανισμός για το όφελος του ψευδαργύρου στην ακμή είναι η καταστολή της παραγωγής σμήγματος μέσω της αντιανδρογόνου δράσης του .
Συμπεράσματα
Ο ψευδάργυρος είναι ένα σημαντικό μικροθρεπτικό συστατικό που απαιτείται για τη φυσιολογική λειτουργία του δέρματος..
Για θεραπευτικούς σκοπούς, ο ψευδάργυρος χορηγείται από το στόμα ή παρεντερικά ως θειικός ψευδάργυρος (22,5 mg στοιχειακού ψευδάργυρου/100 mg), οξικός ψευδάργυρος (30 mg στοιχειακού ψευδάργυρου/100 mg) ή οξείδιο ψευδάργυρου (80 mg 100 mg στοιχειακού ψευδάργυρου/mg).
Η αποτελεσματικότητά του στη θεραπεία της ακμής παραμένει ίσως η πιο μελετημένη παρά τα ποικίλα αποτελέσματα.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να υποκαθιστά τη θεραπεία με αποδεδειγμένες θεραπευτικές μεθόδους πρώτης γραμμής, καθώς οι περισσότερες από τις μελέτες που δείχνουν την αποτελεσματικότητα του ψευδαργύρου είναι μικρές σειρές περιπτώσεων ή έχουν μικρό μέγεθος δείγματος.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο συστηματικός ψευδάργυρος ως θεραπευτική μέθοδος δεν βρίσκει μεγάλη εύνοια παρά τις πολλές δερματολογικές παθήσεις που φαίνεται να ανταποκρίνονται σε αυτόν.
Ίσως χρειάζονται περισσότερα πειραματικά και κλινικά στοιχεία με τη μορφή κατάλληλα τυφλών τυχαιοποιημένων δοκιμών ελέγχου και μελετών περιπτώσεων-ελέγχων για τη θεραπεία διαφόρων δερματικών παθήσεων για να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητα αυτού του τρόπου θεραπείας χαμηλού κόστους και να συγκριθεί με τις καθιερωμένες μεθόδους θεραπείας.
Μόνο μετά από επαρκείς μελέτες για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του, μπορούν να διαμορφωθούν κατευθυντήριες γραμμές ή συστάσεις για τη θεραπεία με ψευδάργυρο.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc: Zinc Therapy in Dermatology: A Review
*Απόσπασμα από το λεξικό “Δραστικά Συστατικά”
