Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπή ς (ΕΟΚΕ)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το 2015 ένα σχέδιο δράσης για να στηρίξει την επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης προς μια κυκλική οικονομία, την τόνωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η έννοια της κυκλικής οικονομίας έρχεται να ανταποκριθεί στην φιλοδοξία για αειφόρο ανάπτυξη.
Έως τώρα, η οικονομία λειτουργούσε κυρίως σύμφωνα µε το μοντέλο «παίρνω-φτιάχνω-απορρίπτω» - ένα γραµµικό µοντέλο στο οποίο κάθε προϊόν αναπόφευκτα φτάνει στο «τέλος της ωφέλιμης ζωής» του
Η μετάβαση σε µια κυκλική οικονοµία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων. Ό,τι προηγουμένως θεωρούνταν «απόβλητο», μπορεί να µετατραπεί σε πρώτη ύλη.
Το σχέδιο δράσης της ΕΕ προβλέπει 54 μέτρα για να «κλείσει» ο κύκλος ζωής των προϊόντων: από την παραγωγή και την κατανάλωση μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων και την αγορά δευτερογενών πρώτων υλών. Παράλληλα, ορίζει πέντε τομείς προτεραιότητας των οποίων η μετάβαση θα επιταχυνθεί σε όλο το εύρος της αξιακής αλυσίδας τους (πλαστικά, απόβλητα τροφίμων, πρώτες ύλες κρίσιμης σημασίας, κατασκευές και κατεδαφίσεις, βιομάζα και υλικά βιολογικής προέλευσης). Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην οικοδόμηση ισχυρών θεμελίων επί των οποίων μπορούν να στηριχθούν και να ευδοκιμήσουν οι επενδύσεις και η καινοτομία.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) δημοσίευσε γνωμοδότηση σε σχέση τον ρόλο των καταναλωτών στην κυκλική οικονομία
Σύμφωνα με αυτή την γνωμοδότηση απαιτείται εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου αυτο-μαθητεία, καθώς επίσης και όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη ενημέρωση σχετικά με τις επιλογές κατανάλωσης, και προσανατολισμός του καταναλωτή προς την κυκλική συμπεριφορά. Επί του προκειμένου, η ΕΟΚΕ επισημαίνει τον ρόλο των τοπικών δημόσιων υπηρεσιών και των οργανώσεων καταναλωτών..
Η ΕΟΚΕ επισημαίνει , πως η διαφήμιση και οι εμπορικές πρακτικές διαδραματίζουν καίριο ρόλο για τις καταναλωτικές αποφάσεις. Οι πολιτικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης θα πρέπει οπωσδήποτε να συμβάλλουν ώστε να ξεπεραστούν οι πρακτικές ψευδεπίγραφης οικολογικής και κοινωνικής ταυτότητας (greenwashing και socialwashing). Από αυτήν την άποψη, θα πρέπει να ενισχυθεί το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο εποπτείας και διαπίστευσης των διαφόρων μεταβάσεων προς την κυκλική οικονομία.
Προτάσεις της ΕΟΚΕ προκειμένου να αποκτήσουν οι πολίτες πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στα πρότυπα κυκλικής οικονομίας
- Υπεύθυνη έρευνα και καινοτομία (ή RRI, όπως είναι το ακρώνυμο στα αγγλικά), στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»: θα διευκολυνθεί η ισόρροπη συμμετοχή όλων των παραγόντων και κυρίως των καταναλωτών και/ή των εκπροσώπων τους.
- Πληροφόρηση του καταναλωτή για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα: προσιτή, κατανοητή και ειλικρινής. Θα παρακολουθούνται και, κατά περίπτωση, θα δημοσιοποιούνται οι κακές πρακτικές που συνίστανται σε μη επαρκώς τεκμηριωμένους ισχυρισμούς.
- Εκστρατείες πληροφόρησης απευθυνόμενες στους καταναλωτές, και κυρίως στους νέους, για οικονομικά πρότυπα βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης, με χρήση διάφορων στρατηγικών «ώθησης» και συνυπολογισμό των πολιτισμικών και ιδιοσυγκρασιακών παραγόντων .
- Παροχή εκπαίδευσης (διαρκώς και από πολύ μικρή ηλικία) σχετικά με την πλήρη μεθοδολογία του κύκλου ζωής του προϊόντος (κατασκευή τμημάτων, σπονδυλωτή κατασκευή, ανθεκτικότητα, δυνατότητα επισκευής, επαναχρησιμοποίηση και ενεργειακή απόδοση), με έντονο πρακτικό χαρακτήρα.
