Η ρετινόλη είναι από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα δραστικά συστατικά αντιγήρανσης.
Ωστόσο αν και η αποτελεσματικότητά της δεν έχει ποτέ αμφισβητηθεί , η ασφάλεια της χρήσης και της ανοχής της στο δέρμα βρίσκεται σε αμφιβολία .
Η αμφιβολία αυτή αποτυπώνεται και στην πιο πρόσφατη γνωμοδότηση της επιστημονικής επιτροπής της Κομισσιόν -SCCS- (Απρίλιος του 2016),που ναι μεν θεωρεί πως σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις σε καλλυντικά σκευάσματα είναι ασφαλής , αφήνει όμως ανοικτό το ενδεχόμενο της υπέρβασης των ασφαλών ορίων , αν χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα διάφοροι τύποι καλλυντικών που περιέχουν ρετινόλη.
Χημική ταυτότητα της ρετινόλης
Ο όρος «βιταμίνη Α» ,αναφέρεται σε μια ομάδα ουσιών,τα ρετινοειδή. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η ρετινόλη (Βιταμίνη Α1) αλλά και ουσίες με παρόμοιες δομές και βιολογικά χαρακτηριστικά της ρετινόλης. (Retinyl acetate , Retinyl palmitate).
Η ρετινόλη μπορεί να βρεθεί σε φυσική κατάσταση στο ζωικό βασίλειο, ιδίως στο ιχθυέλαιο και το συκώτι.
Το φυτικό βασίλειο παρέχει μόνο τις πρόδρομες ουσίες της βιταμίνης Α (β-καροτένιο ή προβιταμίνη Α).
Οι δράσεις της ρετινόλης στο δέρμα
Επιστημονικά αποδεδειγμένη η δράση της ρετινόλης , έχει αποτελέσματα τόσο στην επιφάνεια του δέρματος όσο και στο χόριο, για την καταπολέμηση διαφορετικών σημαδιών στο δέρμα συμπεριλαμβανομένης και της γήρανσης .
Στην επιδερμίδα, έχει μια επίδραση απολέπισης, απομακρύνει τα νεκρά κύτταρα και διεγείρει την ανανέωση των κυττάρων, βελτιώσετε την υφή του δέρματος και ενισχύει τη λάμψη της επιδερμίδας .
Δεδομένου του αντιοξειδωτικού δυναμικού της ,μάχεται ενάντια των ελεύθερων ριζών και επιπλέον ενεργεί στην ρύθμιση των μελανοκυττάρων.
Καθώς διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα, διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, ενώ ενισχύει την περιεκτικότητα του υαλουρονικού οξέως .
Με λίγα λόγια, η ρετινόλη είναι ένας πολυλειτουργικός παράγοντας αντιγήρανσης
Εφαρμογή στην κοσμετολογία
Ειδικότερα, η ρετινόλη και οι εστέρες της, κυρίως το παλμιτικό ρετινύλιο , χρησιμοποιούνται σε κρέμες προσώπου και ματιών , λοσιόν σώματος, αντηλιακά , προϊόντα για τα χείλη , κρέμες μωρών, αλλά κυρίως, κρέμες αντιγήρανσης.
Τοπικά ρετινοειδή έχουν χρησιμοποιηθεί για κλινική θεραπεία της ψωρίασης, της υπερκεράτωσης , της ακμής , της πρόωρης γήρανσης και της φωτογήρανσης .
Ιστορικά δεδομένα
Φαίνεται πως οι θαυμαστές ιδιότητες της ρετινόλης ήταν γνωστές από την αρχαία εποχή. Λέγεται πως στην Αίγυπτο εφαρμόζονταν κομπρέσες από συκώτι βοδιού στα μάτια τυφλών ανθρώπων , προκειμένου να ξαναβρούν το φως τους , ενώ και Ιπποκράτης αναφέρει επίσης τις ιδιότητες της.
Στην σύγχρονη εποχή ,ανακαλύφτηκε εκ νέου το 1913 από Αμερικανούς ερευνητές, ενώ μεθοδευμένες έρευνες πραγματοποιήθηκαν στην Ελβετία την δεκαετία του 30.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 60, άρχισε να χρησιμοποιείται για θεραπείες ακμής , ενώ την δεκαετία του 90 , ήταν το πλέον δημοφιλές συστατικό σε καλλυντικά αντιγήρανσης .
Στις μέρες μας ,εξακολουθεί να παραμένει δημοφιλής η χρήση της , όσο και τα οξέα φρούτων, το υαλουρονικό οξύ, τα αντιοξειδωτικά και τα πεπτίδια …
Θέματα ανοχής της ρετινόλης στο δέρμα
Αν και η ρετινόλη έχει μοναδικές και πολλαπλές ιδιότητες σε δερματικά προβλήματα, δείχνει να είναι περισσότερο ανεκτή σε λιπαρά δέρματα παρά σε λεπτά και ξηρά .
Στις μέρες μας ,πολλές εταιρείες καλλυντικών επιδιώκοντας να ελαχιστοποιήσουν τις ερεθιστικές ιδιότητες της ρετινόλης , την συνδυάζουν με άλλες μορφές της βιταμίνης Α, προκειμένου να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα στο δέρμα .
Παρ όλα αυτά , οι ανησυχίες για την ερεθιστικότητά της εξακολουθούν να υπάρχουν.
Το 2012, η Γερμανία ζήτησε από την Ευρώπη να αξιολογήσει την ασφάλεια αυτού του συστατικού ,προτείνοντας ταυτόχρονα να περιοριστεί η χρήση της ρετινόλης και των εστέρων της στα καλλυντικά, εξ αιτίας του αυξανόμενου αριθμού προϊόντων που περιέχουν βιταμίνη Α, αλλά και των αυξημένων συγκεντρώσεων της.
Ένα χρόνο αργότερα , το 2013, οι νορβηγικές υγειονομικές αρχές , VKM, δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας μελέτης που αναφέρει, πως ανεπιθύμητες παρενέργειες στο δέρμα μπορεί να εμφανιστούν μετά την εφαρμογή ρετινόλης σε συγκεντρώσεις 0,075%.
Η SCCS ,τον Απρίλιο του 2016 ,γνωμοδότησε σχετικά με τα ανώτατα ανεκτά επίπεδα πρόσληψης.
Σύμφωνα με αυτή την γνωμοδότηση η ρετινόλη είναι ασφαλής σε επίπεδα συγκέντρωσης 0,3% σε κρέμες προσώπου και χεριών.
Ωστόσο , η γνωμοδότηση συμπλήρωνε και τα ακόλουθα:
« Η SCCS εκτιμά επίσης ότι η έκθεση σε βιταμίνη Α για όλα τα καλλυντικά προϊόντα συμπεριλαμβανομένων και των προϊόντων για τα χείλη, μπορούν να οδηγήσουν σε μια ημερήσια συστηματική δόση 4855 IU για έναν ενήλικα . Αυτή ή έκθεση μπορεί να συνιστά το 97% UL από 5000 IU/ την ημέρα από την βιταμίνη A.
Εξαιρώντας τα προϊόντα χειλιών , η ημερήσια συστηματική δόση συνιστά το 85% UL των 5000 IU/την ημέρα για την βιταμίνη A.
Σημειώνεται ότι αυτές οι εκτιμήσεις είναι βασισμένες στο χειρότερο σενάριο και υποθέτοντας ότι όλα τα καλλυντικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται (κρέμες προσώπου ,χεριών ,λοσιόν σώματος ,προϊόντα που ξεπλένονται , προϊόντα για τα χείλη ) περιέχουν βιταμίνη Α στην μέγιστη συγκέντρωση» .
Είμαστε σε αναμονή να δούμε πως θα ερμηνεύσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την συγκεκριμένη γνωμοδότηση και αν αποφασίσει περαιτέρω μέτρα για την βιταμίνη Α και τα παράγωγά της στα καλλυντικά….
