Αυτές οι χημικές ουσίες είναι σχεδόν πανταχού παρούσες στη σύγχρονη κοινωνία..
Βρίσκονται , μεταξύ άλλων, σε παιχνίδια, συσκευασίες τροφίμων, σωλήνες, αδιάβροχα, επενδύσεις τοίχων, τα λιπαντικά και τα απορρυπαντικά.
Βρίσκονται επίσης σε καλλυντικά, όπως βερνίκια νυχιών, σπρέι μαλλιών και σαμπουάν, αν και ορισμένες έχουν απαγορευτεί στην Ευρώπη για την εν λόγω χρήση.
Eρευνες τα ενοχοποιούν ότι έχουν τοξικές συνέπειες πάνω σε ανθρώπους και ζώα.
Οι κυριότερες φθαλικές ενώσεις είναι :
Bis(2-etylhexyl)phthalate (DEHP)
Butylbenzyl-phthalate (BBP)
Dibutyl-phthalate (DBP)
Di-isodecylphthalate (DIDP)
Di-isononyl-phthalate (DINP)
Οι φθαλικές ενώσεις απαγορεύτηκαν να χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά καθώς έχουν ταξινομηθεί ως ουσίες CMR, με βάση την κοινοτική οδηγία 2003/15/EEC από τον Φεβρουάριο του 2003.
Ωστόσο σε έρευνα της οργάνωσης Greenprace το 2005, σε 35 απο 36 επώνυμα αρώματα βρέθηκαν να περιέχουν φθαλικές και άλλες απαγορευμένες ενώσεις σε σημαντικά ποσοστά.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε ευρεία δημοσιότητα και εύλογη ανησυχία στους καταναλωτές .
Το 2007 , η Επιστημονική Επιτροπή της Κομισσιον για τα Καταναλωτικά προϊόντα α SCCS δημοσίευσε Γνώμη σχετικά με τα ευρήματα της Greenprace.
Σε αυτή την η SCCP καταλήγει ως εξής :
“Παρά την ύπαρξη έλλειψη επαρκών τοξικολογικών δεδομένων για ορισμένες από τις φθαλικές ενώσεις που βρέθηκαν στα αρώματα ,με δεδομένο των χαμηλών συγκεντρώσεων που ανιχνεύτηκαν στα εν λόγω αρώματα , δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι αυτά θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του καταναλωτή”.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ ,οι φθαλικές ενώσεις που περιέχονται σε πλαστικά και καλλυντικά μπορούν να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό.
-Το Φθαλικό διβουτύλιο επίσης , έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει την ανάπτυξη του αρσενικού εμβρύου
Φθαλικοί εστέρες
Οι φθαλικοί εστέρες χρησιμοποιούνται από τις βιομηχανίες καλλυντικών ως πλαστικοποιητές και αποτελούν συστατικό βαφών, βερνικιών νυχιών ακρυλικών ρητινών.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των επιστημόνων στρέφεται προς τη μελέτη τυχόν τοξικών επιδράσεων των φθαλικών εστέρων σε ζωντανούς οργανισμούς.
Μάλιστα το 2000 η Ευρωπαϊκή κοινότητα συμπεριέλαβε το DEHP ανάμεσα σε 33 επικίνδυνες ουσίες ενώ σήμερα η Ευρωπαϊκή νομοθεσία συνιστά μείωση της χρήσης φθαλικών εστέρων σε προϊόντα κοσμετολογίας.
Από άποψη τοξικότητας ο δι-(2-αιθυλεξιλ)φθαλικός εστέρας χαρακτηρίζεται ως R60 <<μπορεί να βλάψει τη γονιμότητα >> και ως R6 <<μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο αγέννητο παιδί>>.Επίσης συμπεριλαμβάνεται στις χημικές ουσίες κατηγορίας Β2 <<δηλαδή πιθανότατα καρκινογόνος για τον άνθρωπο ένωση>>.
Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πολλά πειράματα πάνω σε ζώα καθώς και εργαστηριακές μελέτες in vitro υποστηριζόμενες από περιορισμένα πραγματικά δεδομένα σε ανθρώπους.
Σε όλα αυτά υπήρξε άμεση σύνδεση του DEHP αλλά και των μεταβολιτών του με πολλές σημαντικές επιπτώσεις σε ζωτικά όργανα,όπως η καρδιά τα νεφρά και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Πέρα από αυτό ο DEHP αλλά και οι άλλοι φθαλικοί εστέρες φαίνεται να έχουν κάποια μικρή οιστρογόνο δράση μεγάλες δόσεις ο δι-(2-αιθυλεξιλ) φθαλικού εστέρα σε έμβρυα ποντικών έδειξε ότι δρουν ως αντιανδρογόνα παρεμποδίζοντας τη σύνθεση της τεστοστερόνης.
